"Liberté, égalité, fraternité" is aan vervanging toe

 

Op de Halfvastenfoor in Gent stond destijds een bijzonder interessante tent, het museum van Dr Spitzner, dat ik als kleine jongen helaas nooit heb mogen bezoeken en nu is het te laat. Wat daarbinnen allemaal te zien was kan ik u dus niet vertellen, lezer, maar je kon er meen ik onder meer een vrouw met een baard bezichtigen.

Niets is verloren echter! In Parijs zijn er, zoals u misschien weet, binnenkort Olympische Spelen en voor die van start gaan moet er in het stadion eerst een vlam worden aangestoken die helemaal uit Athene per estafette is overgebracht.

Nu zal in de stad Parijs zelf de vurige toorts gedragen worden door zekere Minima Gesté – let op de fijne woordspeling – een zogenaamde drag queen.*

De burgemeester van Parijs, Anne Hidalgo, nam dat besluit en zei: «Oui je suis fière et oui Paris est fière qu’une drag-queen porte la flamme et donc des valeurs de paix et d’humanité.» Of Annie in naam van de bevolking van Parijs kan spreken moeten we in het midden laten want bij de jongste presidentsverkiezing haalde zij amper 1,7% van de stemmen als kandidate voor de socialistische partij.

Maar goed, een drag queen staat dus voor vrede en humanisme. Wie daar anders over denkt is homofoob en transfoob, en Anne wil ter ondersteuning van Minima Gesté uitspraken in die zin laten veroordelen door de rechter: «pour l’aider à porter son message d’amour, d’ouverture et d’égalité.»

Marion Maréchal echter, kandidate voor de EU-verkiezingen, beoordeelt de esbattementen van deze knaap als «particulièrement vulgaires, hyper-sexualisés», en vond niet dat Frankrijk zich op die manier aan de wereld moest tonen: «Je ne considère pas que ce soit une bonne façon de représenter la France aux yeux du monde. Excusez-moi, hein, d’être encore à contre-courant.» Zij kiest dus voor de verkeerde kant van de geschiedenis.

Hopelijk komt er een mooi proces van.

_____________

* Wij kennen dat fenomeen hier ook, sinds CVP-voorzitter Sammy uit de kast kwam omdat SP-voorzitter Conner veel succes had gehad als zingend konijn.

Gabriel Attal schrijft journalisten schoktherapie voor

Dat de goede media met grote aarzeling en omzichtigheid spreken over moslimgeweld weet iedereen al lang. Geen mens stelt zich nog vragen bij omfloerste woordjes als 'jongeren', 'verwarde man' enzovoort. Die worden moeiteloos van hun sluier ontdaan, wat de bijna religieuze volharding van radio- tv- en krantenjournalisten iets ontroerends geeft.

Maar nu heeft de Franse eerste minister Gabriel Attal hun voorgewende onwetendheid een lelijke knauw gegeven. Als minister van Onderwijs had hij het dragen van de sluier al verboden op school, en nu nam hij zonder omhaal het woord sharia in de mond...

Hieronder vertaal ik rechteloos en schaamteloos een artikel uit Causeur, een blad dat men niet tot de goede media rekent.

En plots had Gabriel Attal het over de sharia

Het ene na het andere semantische taboe gaat eraan:

een reden om niet te wanhopen

Jean-Baptiste Roques

De eerste minister heeft een semantisch taboe doorbroken door de sharia aan te wijzen als bron van veel geweld in Frankrijk, in het bijzonder op school. Het is nu aan de pers om dit begrip, dat de verdienste van accuratesse en precisie heeft, zich eigen te maken.

Alvast de minister van Justitie miste deze trein.

Zoals gewoonlijk ging Éric Dupond-Moretti de kwestie uit de weg toen hij op 9 april in de Franse Assemblée Nationale een vraag beantwoordde over de dood van Shemseddine, de schooljongen uit Viry-Châtillon* die een week eerder was gelyncht door een groep jongeren die hem wilden straffen omdat hij met de zus van twee van hen over seksuele zaken had gesproken. Zijn aanvallers vonden dat hij aangepakt moest worden, want zoiets valt onder een door de islam voorgeschreven seksueel verbod.

Nu dácht de minister van Justitie er nog niet over om dit aspect van de zaak te benoemen. "Eerwraak bestaat niet, alleen gruweldaden," zei hij – ongetwijfeld in de overtuiging hier onderuit te zullen komen met een retorisch trucje.** Wel zagen we dat de Aquitator*** bij deze gelegenheid afzag van het kille juridische jargon dat hij gewoonlijk gebruikt. Nog in 2020, toen hij zijn post op de Place-Vendôme opnam, bezwoer hij het Franse volk niet toe te geven aan het "gevoel" van onveiligheid, maar nu stortte hij wel zijn hart uit over de "afschuw" – een gevoel dus – die dit vreselijke fait divers opriep. Zo zie je maar dat het nooit te laat is om begrip op te brengen voor de emoties van je medeburgers en deze te delen.

Nu mag de minister van Justitie het probleem zorgvuldig hebben omzeild, toch blijft het bestaan: waar gaat zo'n moord namelijk over?
De politieke wereld en de media voelen een zeker onbehagen om te praten over aanslagen in ons land tussen moslims onderling, als ze met religie te maken hebben.

Nog een ander recent nieuwsfeit illustreert de moeilijkheid om dingen bij hun naam te noemen: de dood in Bordeaux op 10 april van een Algerijn, ten gevolge van steekwonden hem toegebracht door een Afghaan die boos was omdat hij hem bier had zien drinken aan het eind van de ramadan.

In dit geval, net als in dat van Viry-Châtillon, zijn termen als "terrorisme" of "islamisme" ongeschikt: zij duiden criminele ondernemingen aan waarbij de daders beweren een politiek doel te hebben. Het begrip "intra-etnisch" of "intracommunautair" geweld is evenmin bevredigend, omdat het de religieuze drijfveer buiten beschouwing laat die essentieel is om het fenomeen te begrijpen.****

Gabriel Attal bij de pinken!

Gabriel Attal zat dus precies goed toen hij, ondervraagd door Apolline de Malherbe op BFMTV op 18 april, over geweld op scholen met meer moed dan de leden van zijn regering sprak over "min of meer georganiseerde groepen die proberen te infiltreren in de islam," en die "de voorschriften van de sharia" verdedigen. De sharia is afgeleid van de koran en de soenna ('de woorden en daden van Mohammed’) en definieert de individuele en collectieve rechten en plichten van moslims. Zoals elk moreel systeem varieert het in tijd en ruimte, is het onderhevig aan discussies over interpretatie en kan het daarom niet als een vaste code worden gezien.

Eén ding staat wel vast: een groot aantal regels van de sharia, zoals toegepast door verschillende moslimstaten, zijn onverenigbaar met de Franse wet. En het zijn deze anti-republikeinse regels, vooral deze met betrekking tot seksuele vrijheid, alcoholgebruik en kleding, die sommigen in ons land proberen op te leggen door middel van intimidatie, mishandeling en zelfs moord.

In de zaak Bordeaux kopte Le Monde: "Moord in verband met alcoholgebruik van slachtoffers op de avond van Eid."**** Eerlijker en gepaster ware geweest te schrijven: "Een sharia-moord." Want door woorden die aanstoot geven te vermijden, toont deze avondkrant zich bijna begripvol. Zou Le Monde het ook hebben aangedurfd om bij een verkrachting te spreken over "een aanranding in verband met het dragen van een minirok door het slachtoffer"?

___________

      * Ten zuiden van Parijs.

    ** 'honneur-horreur' was zijn geweldige vondst.
  *** Als strafpleiter behaalde hij een aantal verrassende vrijspraken, vandaar.

**** Eid-al-Fitr betekent "feest van het breken (van het vasten)".

______________

Ondertussen alweer achterhaald:

"Matisse n'avait que 15 ans quand hier après-midi un migrant afghan l'a poignardé à mort à Châteauroux."

Vooralsnog geen massavernietigingswapens

De visie van een Frans-Algerijnse auteur, Naïma M’Faddel:

Mag ik u ook herinneren aan het latente conflict – laten we het zo noemen – tussen soennieten en sjiieten. Vergeet niet: de Arabieren zijn soennitisch en Iran is sjiitisch. Iran is niet Arabisch, en Saoedi-Arabië, Jordanië, Egypte en zelfs Qatar zouden er geen belang bij hebben, de Verenigde Arabische Emiraten enzovoort zouden er geen belang bij hebben. Zo ontstaan er vandaag op dit schaakbord dus ook nieuwe allianties die uiterst interessant zouden kunnen zijn.

CNews: Het is een strijd om het regionale leiderschap.

Precies, en dat is waar we vandaag naar moeten kijken. Want nogmaals, de Arabieren zullen Iran nooit de leiding laten nemen. En daarom moeten we betreuren wat er is gebeurd met de Amerikaanse interventie in Irak. Vergeet niet dat Irak een Arabisch land was, geleid door soennieten...

En een oorlog...

… een, laten we zeggen, preventieve oorlog gebaseerd op een leugen* die geopolitieke onevenwichten deed ontstaan...

Absoluut.

...en in alle eerlijkheid wil ik herhalen: ten nadele van het Westen. Uiteindelijk was het een oorlog die door het Westen werd gevoerd ten nadele van zichzelf,** en vandaag ten nadele van Israël en zijn positie.

Bovendien was de aanval van zeven oktober, de pogrom door Hamas uitgevoerd met de hulp van de Iraniërs, in zekere zin ook een reactie op de Abraham-akkoorden. We mogen niet vergeten dat de Abraham-akkoorden met name door Jordanië, Egypte en Marokko werden onderschreven en dat Saoedi-Arabië bereid was hetzelfde te doen. Dus ergens wilden ze dit proces kapen en alles voorkomen wat uit de Abraham-akkoorden had kunnen voortvloeien. Want laten we niet vergeten: dat waren ook afspraken in de richting van vrede, en in het bijzonder van de Twee Staten-idee.

____________

  * M'Faddel verwijst naar de misdadige oorlog van George W. Bush over de WMD's (massavernietigingswapens), en het slavenrolletje daarin vertolkt door de eerloze Colin Powell met zijn reageerbuisje.

** 'Het Westen' is een gemakzuchtige term: het was vóór alles een Amerikaanse oorlog, en de nefaste gevolgen (onder meer massa-immigratie) waren voor Europa. Datzelfde was bijvoorbeeld ook het geval in Syrië, Afghanistan en Libië – waar toen Obama voor zorgde met de beste humanitaire bedoelingen.

Naïma M’Faddel : Et puis-je vous rappeler aussi le conflit larvé – on va le dire comme ça – entre sunnites et shiites. Faut pas l’oublier : les arabes sont sunnites et l’Iran est shiite. L’Iran n’est pas arabe. Et n’ont aucun intérêt aujourd’hui l’Arabie Saoudite, la Jordanie, l’Égypte, et même le Qatar d’ailleurs n’aurait aucun intérêt, les Émirats Arabes Réunies etcetera, n’auraient aucun intérêt. Donc aujourd’hui ça suscite aussi au niveau de cet échiquier des nouvelles alliances qui peuvent être extrêmement intéressantes aujourd’hui.

CNews : C’est un combat pour le leadership régional.

Exactement, et c’est ça qu’il faut aussi interroger aujourd’hui. Parce que, encore une fois : les Arabes ne laisseront jamais l’Iran prendre le leadership. Et c’est pour ça qu’il faut regretter ce qui s’est passé avec l’intervention américaine en Irak. Rappelons-nous, hein, l’Irak, pays arabe, dirigé par des sunnites…

Et d’ailleurs guerre…

Non mais, guerre disons préventive basée sur un mensonge qui a en fait déséquilibré aussi cette géopolitique…

Carrément.

…et je voudrais le redire sincèrement : au détriment de l’Occident. Finalement, une guerre donc faite par l’Occident à ses détriments et au détriment aussi aujourd’hui d’Israël et de son positionnement.

Et d’ailleurs l’attaque du sept octobre, ce pogrom qui a été fait par le Hamas, avec l’aide des Iraniens, c’était aussi quelque part une réponse contre les Accords d’Abraham. Faut pas oublier que les Accords d’Abraham avaient été cités notamment par la Jordanie, par aussi l’Égypte et puis par le Maroc, et que l’Arabie Saoudite était prête à le faire. Donc c’est quelque part pour capter çà et empêcher justement tout ce qui allaient susciter ces Accords d’Abraham. Parce qu’il ne faut pas l’oublier : c’étaient aussi des accords vers la paix, et notamment l’idée des Deux États.

Journalisten moeten leren luisteren naar hun gasten

De islam problematisch noemen is ontoelaatbaar... op France Info en elders. Zoals altijd op tv kun je het beter over blank racisme hebben.

Marion Maréchal: Ik meen dat als er vandaag in Afrika vluchtelingen moeten worden opgevangen, het eerst aan Afrikaanse landen toekomt om ze op te nemen...
Salhia Brakhlia: Waarom?

...of als er, laat ik zeggen Afghaanse vluchtelingen zijn, dan is het toch niet logisch dat zij duizenden, een aantal duizenden kilometer moeten reizen om in Frankrijk opgevangen te worden in plaats van in landen...

[hier grijpt Salhia Brakhlia meteen in, en maakt naar goede journalistieke gewoonte de volgende tien seconden onverstaanbaar]

...maar mevrouw, ik zal u zeggen waarom, er zit namelijk enige samenhang in. Omdat vandaag de opvang van migranten, of het nu vluchtelingen zijn of niet, ingrijpt op de samenleving. En hoe meer mensen er arriveren uit landen met een beschaving die ver van ons staat, hoe moeilijker het is om ze te integreren. Want taal, met andere woorden...

Salhia Brakhlia: Dus zeker, de Oekraïners zijn blank, ze zijn katholiek* en ze kunnen naar Frankrijk komen?
...laat me u vertellen dat de integratie van Oekraïense bevolkingsgroepen in Frankrijk, tja, minder problemen oplevert dan de integratie van groepen niet-Europese moslims die cultureel sterk van ons verschillen. Dat is toch zonneklaar? en evenmin zijn ze allemaal op de vlucht voor oorlog. Dit betekent natuurlijk niet dat een niet-Europese moslim niet in staat zou zijn te integreren: we hebben allemaal voorbeelden om ons heen, maar alleen al door de aantallen wordt de uitdaging van integratie en assimilatie steeds problematischer. En zoals u vandaag in Frankrijk kunt zien, is er op ons grondgebied al een botsing van beschavingen aan de gang. Excuseer, maar hebt u het nieuws van de afgelopen dagen gezien? We zagen een man die net twee andere mensen had neergestoken omdat ze de sharia niet respecteerden en bier aan het drinken waren – tijdens de ramadan. We hadden een jong meisje dat zojuist werd gelyncht omdat ook zij zich niet aan de ramadan hield. Een ander meisje is gelyncht omdat ze geen hoofddoek droeg.** Dus ja, vandaag de dag, neem me niet kwalijk, zijn dat voor mij uitingen van de botsing der beschavingen, en ongecontroleerde immigratie, voornamelijk uit Afrika, verergert deze situatie, dus...

Nog een laatste vraag, sorry dat ik onderbreek...

__________
 * Misschien had Salhia Brakhlia zich wat beter moeten voorbereiden, want al zijn er in Oekraïne inderdaad katholieken (Oosterse en Roomse), en ook protestanten en nog andere religies: het gros van de bevolking bekent zich tot de Oekraïens-Orthodoxe Kerk van het Patriarchaat van Moskou, of van het Patriarchaat van Kiev.

** Al is dat een vrije keuze zoals we altijd horen.

Drieu Godefridi, enchanté!

 Nu kranten en andere media zich plots afvragen wie toch die Drieu Godefridi mag zijn die bij de komende verkiezingen in Wallonië zal opkomen voor de N-VA, kan ik hen misschien aan een partieel antwoord helpen.

Van Drieu Godefridi heb ik namelijk een boek(je) vertaald, L’écologisme, nouveau totalitarisme? (uitgeverij Texquis, 2021). De auteur kende ik van haar noch pluim, maar de uitgever Karl Drabbe vroeg me dat te doen en aangezien een gepensioneerde altijd een klein, zelfs schamel extraatje kan gebruiken ging ik daarop in. Godefridi ontmoette ik pas maanden later op een boekvoorstelling in Ukkel, en we dronken toen samen een glas.

Nu bleek bij het vertalen dat ik soms op zaken stuitte waar ik het niet helemaal, of helemaal niet mee eens was, en ik permitteerde me dus een aantal voetnoten waarin ik de auteur inhoudelijk aanvulde of zelfs tegensprak. Niet dat ik dacht dat die noten het gedrukte boek zouden halen (een vertaler heeft zich tenslotte niet met de inhoud of strekking te bemoeien en daar ben ik het mee eens), maar wat was het geval: die noten stonden er allemaal. En dat niet alleen: de auteur bedankte mij uitbundig in zijn voorwoord, zoals u hieronder kunt lezen.

Ja, Godefridi kan wel ‘rechts’ zijn zoals ik lees, en wie weet heeft hij nog andere kwalijke trekken, maar eigengereid of kleingeestig kun je hem bezwaarlijk noemen.

Verhofstadt, de Ziener

 Waar is die mooie tijd gebleven, toen er onder onze politici en journalisten nog Zieners waren, mannen die in de kracht van de democratie geloofden en ons Europese model tot in de moslimwereld zagen zegevieren? Akkoord, achteraf gezien waren dat ideologisch verblinde dwazen, maar destijds in 2011 vonden ze toch nogal wat mensen die achter hun multiculturele banier mee opstapten. Trouwens, wie het toen aandurfde om er anders over te denken was een bekrompen islamofoob, of tout court een racist.

In onder meer De Standaard lazen we de gedegen artikelen van bijvoorbeeld de jonge Tom Naegels, maar het mooiste moment was ontegensprekelijk op 16 maart 2011, toen onze grote Guy Verhofstadt in Terzake een krachtige analyse van de Arabische Lente maakte bij Lieven Verstraete.

 

Niet te vergeten: Vrouwendag!

Omdat het nog even Vrouwendag is, mag hier heel even de Franse oud-minister Philippe de Villiers aan het woord komen. Zijn volledige naam is grappiger: Philippe Marie Jean Joseph Le Jolis de Villiers de Saintignon, en in journalistieke termen heet de man omstreden, maar wat hij hier zegt bij CNews lijkt, mij althans, nogal wiedes:

Ik ben feminist omdat ik geloof dat vrouwen helemaal in hun eentje in staat zijn om hun superioriteit ten opzichte van mannen te bewijzen. Het idee van quota is dat men haar krukken moet aanreiken. En zoals gewoonlijk: dat idee komt uit de Verenigde Staten.

En zou u zeggen dat dit in dertig jaar het lot van vrouwen heeft verbeterd?

Nee, ik denk dat pariteit gevoelens van wederzijds misprijzen en jaloezie meebrengt. Met andere woorden, vrouwen zeggen dan: ja, hij koos me niet voor mijn waarde, hij nam me omdat hij zijn quotum moest halen. Dus de idee is: ik neem jou omdat ik een quotum nodig heb – het is net als bij de Europese lijsten: we zoeken een vrouw als nummer drie. Dat hoor ik mijn hele leven al: we zoeken een vrouw als nummer drie. Dus je zegt niet tegen een vrouw: “Madame Dupont, ik heb u gekozen omdat u briljant bent, omdat u opmerkelijk bent en mensen in beweging zet. Nee, ik nam u omdat ik mijn quotum moest halen.” Ach, een vrouw dient nu om een quotum te halen. Ach ...hoe poëtisch ...mijn god!

Ook staatsschuld kan grappig zijn

U weet het, lezer, of u weet het niet maar onze staatsschuld is torenhoog. Hoe dat zoal is gekomen weet niemand en het was in de jaren tachtig al een raadsel. Guy Mathot, toen PS-minister van Begroting, wist het ook niet: «La dette publique, on ne sait pas comment elle est arrivée, mais elle disparaîtra d'elle-même.» Grappige mededeling, geruststellend zelfs, en onze gelukzalige Vivaldisten zweren erbij. 

Heel zeldzaam echter zijn stukjes over schulden die ook prettig lezen, maar gelukkig heeft al in 1828 Heinrich Heine bewezen dat zulke dingen echt kunnen. Natuurlijk, België bestond toen nog niet en had dus geen schulden, zodat hij over een ander land moest schrijven, Engeland. En het valt op, men danste daar minder lichtvoetig over schulden heen dan hier:

Ooit zaten in de wereld de dingen veel simpeler in elkaar, en gevoelvolle dichters vergeleken de staat met een schip* en de eerste minister met de stuurman. Nu echter is alles gecompliceerder en ingewikkelder: het gewone schip van staat is een stoomboot geworden en de minister heeft niet langer een eenvoudig roer om te besturen, maar staat als verantwoordelijke ingenieur beneden in het ruim tussen de immense machines en onderzoekt angstvallig elke ijzeren stangetje, elk radertje dat misschien voor een storing zou kunnen zorgen.** Dag en nacht staart hij in de vuurhaard, zwetend van de hitte en de kommer – want de kleinste onoplettendheid van zijn kant zou de grote ketel kunnen doen barsten en bij die gelegenheid zou het schip met man en muis vergaan. Ondertussen flaneren de kapitein en de passagiers rustig op het dek, rustig wappert aan de zijmast de vlag, en wie de boot zo rustig ziet dobberen heeft geen besef van de vervaarlijke machines en de zorgen en nood die in de romp schuilgaan.

Ontijdig weggemaaid zinken zij neer, de arme verantwoordelijke ingenieurs van het Engelse staatsschip. Roerend is de vroege dood van de grote Pitt, roerender nog de dood van de grotere Fox. Perceval zou aan de gebruikelijke ministersziekte zijn gestorven als niet een dolksteek hem sneller had laten vertrekken. Dezelfde ministeriële ziekte was het die Lord Castlereagh tot zo'n wanhoop bracht dat hij zijn eigen keel doorsneed in North-Cray in het graafschap Kent. Nog op dezelfde manier zonk Lord Liverpool weg in de poel van de zinneloosheid.*** Canning, de goddelijke Canning, vergiftigd door High Tory-laster, hebben we onder de last van zijn wereldbol al zien begeven als een zieke Atlas.**** Eén voor één worden ze onder de grond geschoffeld in Westminster, de arme ministers. Voor de koningen van Engeland moeten zij dag en nacht nadenken, terwijl diezelfden zon­der gedachten en goed in het vlees er maar op los leven en stokoud worden.

Maar wát is de naam van de grote zorg die de hersenen van de ministers van Engeland dag en nacht kwelt en hen doodt? Ze heet the debt, de schuld.

Schulden, net als vaderlandsliefde, religie, eer enzovoort, behoren weliswaar tot de voorrechten van de mens – dieren hebben immers geen schulden – maar ze zijn ook uitgerekend een kwelling van de mensheid, en zoals ze een enkeling vernietigen, zo storten zij ook hele generaties in het verderf en lijken ze het oude Fatum te vervangen in de nationale treurspelen van onze tijd. Engeland kan dit fatum niet ontspringen: zijn ministers zien de verschrikkingen op hen afkomen en sterven in de vertwijfeling der onmacht.

__________

      * Horatius, 14de Ode uit het eerste boek.

              O navis, referent in mare te novi fluctus?
              Arm schip, zullen verse golven je de zee weer indrijven?
    ** Rudyard Kipling dichtte bijna zeventig jaar later het prachtige McAndrew’s Hymn, met een gelijkaardige scène in het ruim van een schip; het is een soort aanroeping van een Schotse scheepsingenieurrr en begint zo:
              Lord, Thou hast made this world below the shadow of a dream,
              An’, taught by time, I tak’ it so——exceptin’ always Steam.
              From coupler-flange to spindle-guide I see Thy Hand, O God—
              Predestination in the stride o’ yon connectin’-rod.
              John Calvin might ha’ forged the same —enorrmous, certain, slow—
              Ay, wrought it in the furnace-flame——my “Institutio.”
  *** Als gevolg van hersenbloedingen.
**** In een eerder fragment, hier niet vertaald.

Wat zal naar uw gading zijn, lezer?

Alexandre Dumas beschrijft in De Graaf van Monte Christo – een verhaaltje van vijftienhonderd bladzijden – op pagina vierhonderdzesentachtig de Parijse woonst van een gegoede jongeman. Hij doet dat grondig. Kennelijk had Dumas nooit een schrijfcursus gevolgd en zijn zinnen vallen bijgevolg wat langer uit, soms. Eerst komt de gelijkvloerse verdieping:

Onze jongeman had zijn hoofdkwartier gevestigd in de kleine salon op de benedenverdieping. Daar, op een tafel met daarrond op enige afstand brede, zachte divans lagen alle bekende tabakken, van de gele tabak van Petersburg tot de zwarte tabak van de Sinaï, en niet te vergeten Maryland, Portorico en Latakia, te schitteren in de gecraqueleerde faiencepotten waar de Hollanders zo gek op zijn. Daarnaast stonden in geurige houten kistjes, in volgorde van grootte en kwaliteit, puro’s, regalia’s, havanna’s en manilla's gerangschikt. In een open kast ten slotte, een verzameling Duitse pijpen, chibouks met barnstenen koppen versierd met koraal en met goud ingelegde shisha’s met hun lange marokijnen pijpen opgerold als slangen, wachtend op de luim of de gunst van de rokers. Albert zelf had voor deze ordening gezorgd, of liever gezegd voor deze symmetrische wanorde die disgenoten na de koffie bij een moderne maaltijd graag aanschouwen door de walmen die uit hun mond ontsnappen en in lange, grillige spiralen naar het plafond stijgen.

Le Comte de Monte-Christo

Préface de Jean-Yves Tadié

Édition établie et annotée par Gilbert Sigaux

Gallimard 1981, Folio classique

Zonder die sociale media lukte het beter...

Karel Verhoeven, hoofdredacteur ven De Standaard, drukte zich bij Ivan De Vadder wat stuntelig uit over migratie, gebruikte in nood merkwaardige termen als ‘crisismedia’, greep terug naar nietszeggende adjectieven als ‘kritisch’, dacht dat velen aan bewustzijnsvernauwing leden en de zaken breder moesten zien, en stelde dan de jongsensachtige vraag: ‘Kom, wat is de oplossing?’ Maar of ze vóór de tijd van de sociale media bij De Standaard dat onderwerp ooit hadden gemeden? Wat dacht je ...nee hoor!*

Bart De Wever: Het idee van …laat ons daar nu niet over spreken, en laat ons dat soort cijfers niet kenbaar maken ...ja, mensen zijn echt niet dom en de tijd van sociale media is natuurlijk wel van die aard dat jullie het al lang niet meer bepalen, hé.

Ivan De Vadder: Heeft de media dit thema echt voldoende behandeld?

Karel Verhoeven: Ik denk te weinig kritisch behandeld. Ik denk dat we d'er veel moeten over praten, maar dat we vaak heu, hmm, één, we hebben heel veel crisismedia, dus opvang die niet lukt. En wij laten veel aan het woord, veel hmm, mening over, over heu over asiel en migratie die een bewustzijnsvernauwing is die de dingen op den duur niet meer in de juiste proportie zien. En wij hebben ook te weinig denk ik gevraagd naar …kom, wat is de oplossing, en zoek ze breder!

Ivan De Vadder: Omdat er ook schrik was om een partij als Vlaams Belang groot te maken, door berichtgeving over…

Karel Verhoeven: Dat heb ik nog nooit …daar is, dat is nog nooit een overweging geweest om niet over crisis en over asiel en migratie te praten.

______________

 

* De tijd dat Reynebeau bij De Standaard zelfs mocht ontkennen dat er iets als transfers bestonden is tenslotte ook voorbij.

__________________

En nog even over de anakoloeten die Karel gebruikte:

                              Ce que l’on conçoit bien s’énonce clairement,
                              Et les mots pour le dire arrivent aisément.

                                                                              Nicolas Boileau
                                                                                    Art poétique
                                                                               Chant I, 153-54

 

Wat goed is doordacht laat zich duidelijk zeggen,

en de woorden daartoe komen vlot.

Douce France, zong Trenet lang geleden

 Om Emmanuel Macron te beschermen bij zijn bezoek aan Le Salon de l’Agriculture in Parijs, had men vier afdelingen van de Compagnies républicaines de sécurité (CRS) opgetrommeld, en er was ook veel gendarmerie, plus vanzelfsprekend zijn eigen veiligheidsdienst.

Macron kon dus niet zeggen – zoals destijds Di Rupo – desferiskoet, want afgaande op de beelden waren alleen de koetjes daar goedgeluimd. 

Nee, de sfeer was niet echt goed: de president moest zich terugtrekken op een veilige verdieping van het gebouw om met vertegenwoordigers van de boeren te praten, en ook dat liep niet zoals het hoort want die boeren hadden zich niet aan hun woord gehouden, en Emmanuel vond dat ze hem ‘voor een imbeciel hielden’. Verrassend woordgebruik voor een president.

Toch is zijn aanwezigheid op het salon niet nutteloos geweest, want de Franse woordenschat heeft erbij gewonnen. Je hoort nu praten over un président bunkerisé. Sterk woord voor een zaaltje ergens op een eerste verdieping, maar echt nieuw is het woord ook weer niet.

Bunker – mijn golf spelende lezers kennen dat woord – is in het Frans geattesteerd halfweg de XVIIIde eeuw, en betekende toen een soort bank die ook als koffer dienst deed. Bij Van Dale lezen we ‘bergplaats voor kolen, oorspronkelijk Schots dialect', maar lezers die de golfsport niet beoefenen zullen eronder verstaan: betonnen militaire constructie zoals je die aan de Noordzeekust wel aantreft als overblijfsel van de Atlantikwall.

Ja, de gemoederen raken verhit en de woordenschat wordt geleidelijk aan ruwer, tot zelfs belliqueux.

(woordfrequentie van 'bunker' in het Frans)

Astrid Coppens, Natalia en ... M.Mus

.

Naar ik lees heeft VTM een programma met twee alleenstaande moeders, zekere Astrid Coppens en zekere Natalia – van deze laatste wordt om de een of andere reden de familienaam niet genoemd.

Die twee moeders doen net alsof zij moeten rondkomen met het karige inkomen dat professor Stijn Baert (eveneens bekend van de televisie) hen ter beschikking stelt. Zelf bezit ik geen televisietoestel en heb hun programma dus niet gezien, maar er is naar het schijnt wel enige deining rond ontstaan.

Veertig jaar geleden, in 1984, was er in Nederland ook enige deining rond wat daar ‘bijstandsmoeders’ heet. Moeders dus die moeten rondkomen met geld uit de bijstand, net als Astrid en Natalia.

Karel van het Reve gaf daar toen uitleg bij in een radiopraatje op de korte golf – bestemd voor de Nederlandse rijksdelen overzee:

Over Rome en Gent en carnaval

Geen kwaad woord over wie vandaag romans schrijft, maar liever dan dingen die bekroond zijn, of in de een of andere hitparade voorkomen, lees ik romans die honderd, tweehonderd of driehonderd jaar oud zijn. Die zijn door de Tijd gefilterd, niet door een eigentijdse jury, én je vertoeft voor een aantal honderden bladzijden in een ander landschap, je leest over andere zeden en gewoonten. 

En voor sommigen mogen ze de roep hebben, maar saai zijn die oude schrijvers niet, zoals dit grappige voorbeeld mag bewijzen:

[...] in de vier maanden dat hij Italië in alle richtingen had doorkruist, had Albert nog niet één affaire gehad.
Albert probeerde er soms grapjes over te maken, maar eigenlijk was hij diep gekrenkt. Hij, Albert de Morcerf, toch een van de meest aantrekkelijke jonge mannen, was er nog altijd aan voor zijn moeite. Dat was des te pijnlijker omdat Albert, naar de bescheiden gewoonte van onze dierbare landgenoten, Parijs had verlaten in de overtuiging dat hij in Italië de grootste successen zou oogsten en dat men hem, met het relaas van die successen, op handen zou dragen op de boulevard de Gand.*

Helaas! niets was ervan in huis gekomen: niet bij hun echtgenoten, maar bij hun minnaars hadden de charmante Genuese, Florentijnse en Napolitaanse gravinnen het gehouden, en Albert was tot de smartelijke overtuiging gekomen dat Italiaanse vrouwen tenminste dat voordeel hadden boven de Franse, dat ze trouw bleven in hun ontrouw.

Ik zeg niet dat er in Italië, zoals overal elders, geen uitzonderingen zijn.

En nochtans was Albert niet alleen een perfect elegante cavalier, maar ook nog heel geestig. Bovendien was hij burggraaf, van nieuwe adel, dat is waar, maar nu men geen bewijzen meer hoeft voor te leggen: wat maakt het uit of je kan terugwijzen tot 1399 of tot 1815! Komt nog bij dat hij vijftigduizend pond aan inkomsten had. Dat is zoals men weet meer dan genoeg om in Parijs in de mode te zijn. Het was dus nogal vernederend dat niemand hem terdege had opgemerkt, in geen enkele van de steden die hij had bezocht.

Hij was dan ook van plan om in Rome zijn schade in te halen, want carnaval is in alle landen van de wereld die deze achtenswaardige traditie in ere houden een periode van vrijheid waarin ook de meest gestrenge zich tot een of andere zottigheid laat overhalen. Welnu, aangezien het carnaval de dag daarop begon, was het voor Albert zaak om zich vooraf al te afficheren.

Met dit in gedachte huurde Albert een van de meest in het oog springende loges in het theater, en doste hij zich onberispelijk uit.

Alexandre Dumas

Le Comte de Monte-Christo

Préface de Jean-Yves Tadié

Édition établie et annotée par Gilbert Sigaux

Gallimard, Folio classique, pp.404-5

____________

* Helaas herdoopt in Boulevard des Italiens (postkaart ≈ 1920).

Paniek in de tent!

In Frankrijk moet de mediaregulator Arcom* aanbestedingen uitschrijven voor de verlenging van de licenties van 15 digitale televisiekanalen, waaronder die van Canal+, C8 en CNews.

Op 29 februari zullen de baas van de Canal+groep, en vervolgens de directie van CNews en de sterpresentatoren Pascal Praud en Laurence Ferrari** ondervraagd worden door parlementsleden.

Wat men aan CNews verwijt, is dat het een ‘opiniezender’ zou zijn, in tegenstelling tot de publieke zenders die neutraal en objectief berichtgeven. Als dit bewezen wordt geacht, kunnen de vergunningen worden ingetrokken.***

Sonia Mabrouk, van CNews en Europe1, had hierover een gesprek met de historicus Georges Bensoussan:

Sonia Mabrouk: Wat heeft deze kwestie volgens u te betekenen, Georges Bensoussan?

Georges Bensoussan: Ten eerste denk ik dat er sprake is van een toch wel verbluffende omkering van de realiteit. In naam van de pluraliteit van meningen wijst men naar CNews, terwijl in de publieke media die pluraliteit niet de regel is – daar kan ik van meespreken. Dat is één, en anderzijds is het vooral de uiting van een paniekgevoel in de hogere kringen. Dat wil zeggen, dat het erop lijkt dat aan de kant van de doxa, het gestroomlijnde denken – wat Christophe Guilluy de wereld van de metropolen zou noemen – wel, dat de paniek daar hard toeslaat omdat men het gevoel heeft dat aan de kant van de heterodoxe meningen, aan de kant die tégen de doxa ingaat, aan de kant van de volkse klassen, de kleine middenklasse enzovoort, mensen zich beginnen uit te spreken, hun stem laten horen. En dat is iets waar de culturele bourgeoisie, die de publieke media grotendeels domineert, heel slecht tegen kan. Dat is het, meen ik. Het is er een symptoom van.

Mabrouk: Paniek, zegt u?

Bensoussan: Ja, een ware paniek, omdat men in de hogere kringen begint te beseffen dat er beweging zit in het gebouw.

___________________

    * Analoog aan de Vlaamse Regulator voor de Media.
  ** Mevrouw Renaud Capuçon, voor de muziekliefhebbers onder ons.
*** In Nederland zagen we iets dergelijks met de omroepvereniging ‘Ongehoord Nederland’, die men van de buis wilde verwijderen. Na de recente verkiezingsuitslagen heeft men die plannen wijselijk laten varen.

Geprezen zij het bier!

Dit exemplaar van A Shropshire Lad had ik, al ben ik geen bibliofiel graag eens doorbladerd, maar lezer, u zal het met mij eens zijn: 3.917,63 € (exclusief port) is prohibitive.

Er bestaat een Nederlandse vertaling van W. A. Jonker (uitgeverij G.A. Van Oorschot, 1993), en die heeft op de even pagina's de oorspronkelijke tekst, want zoals wij leerden van Ortega y Gasset in Misère et splendeur de la traduction (oorspronkelijk van 1937, vertaald bij Les Belles Lettres in 2013): een vertaling is niet hét werk, zij is een pad naar het werk.

Van Jonker las ik destijds zijn Onegin-vertaling, waar Hans Boland zo de spot mee dreef. Mij charmeerde ze. Bij Housman lukt hem dat, ach misschien iets minder, wellicht omdat ik Engels wél goed versta, maar Russisch zo goed als niet (met een restje armzalig schaak-Russisch lees je geen literaire tekst).

Hier een stukje van Housmans grandiose ode aan het bier, die hij besluit met de overweging dat na een zatte nacht (waarin zoals wij weten veel kan gebeuren), een ontnuchterende dag volgt. Die verzen geef ik niet, daarvoor moet u een van de talloze uitgaven van A Shropshire Lad maar kopen. U zult zich dat niet beklagen.

       

       Daar in Burton aan de Trent
       staan prima brouwers op hun post.
       De Muze schenkt maar slappe kost,
       en bier rechtvaardigt Gods bestuur
       beter dan Miltons dichtersvuur.
       Je wordt toch ziek van zulk gedenk?
       Drink liever bier! Schenk in man! Schenk!
       Bekijk de wereld in je glas!
       't Zou fijn zijn als hij echt zo was.

       

       Oh many a peer of England brews
       Livelier liquor than the Muse,
       And malt does more than Milton can
       To justify God's ways to man.
       Ale, man, ale's the stuff to drink
       For fellows whom it hurts to think:
       Look into the pewter pot
       To see the world as the world's not.

Alfred Edward Housman

A Shropshire Lad, LXII

1896, Harrap London 1982

 

Die wierook laat ik me welgevallen

 

Grotere lof dan wat Philippe Clerick me hier toezwaait kun je als blogger niet krijgen ...en het maakt ook wel iets uit wié de lofzanger is. Een collega nog wel! 

Gelukkig delen ook anderen in de lof: zo noemt Philippe onder meer de mooie stukjes van Pierre Plum – met wie ik nog náchten snelschaak heb gespeeld (voor meestal bescheiden sommen gelds). Fünf-Minuten-Blitzpartien: dan heb je amper de tijd om je stukjes te verzetten, laat staan om er te schrijven. Helaas onderhoudt Plum geen blog, maar wie zijn stukjes kent weet waarover Clerick spreekt.

Nu had Philippe ongetwijfeld zuiniger kunnen zijn met zijn lof, maar ja, gevleid voel ik me wel:

‘Een blog situeert zich een beetje tussen het boek en Facebook. Het heeft een iets permanenter karakter. Lezers kunnen bepaalde zaken opzoeken en terugvinden. Alvorens er zelf een te beginnen heb ik eerst alles van Marc Vanfraechem gelezen. Ik was hem tegengekomen via Karel van het Reve omdat hij op zijn blog wel eens Karel vermeldde. Hij is – net als ik – een grote Karel van het Reve-bewonderaar. Een maand lang heb ik dagelijks stukjes van hem gelezen en na die maand dacht ik dat die formule me wel zou liggen – ook zijn lay-out heb ik grotendeels overgenomen.’

Leest heel zijn boek als een zedenpreek?

 

Ilja Leonard Pfeijffer verklaart in De Morgen: ‘Alkibiades geeft in mijn roman de volgende analyse van het politieke klimaat in Athene.’

En dan volgen tweehonderd woorden – u leest ze hier onderaan – waarin Alkibiades het opneemt tegen ...Wilders, Meloni, Dodik, Trump, Orbán, Netanyahu en consorten. Die Griek van Ilja Leonard bezit een heel moderne woordenschat, met uitdrukkingen als ‘gezonde volkswil’, ‘naadloos samenvallen’, ‘het eigen gelijk’ enzovoort – eindelijk weten we waar die negentiende-eeuwse Duitsers hun gesundes Volksempfinden vandaan hadden!

Pfeijffer zelf bekent in alle nederigheid: ‘Ik had mijn bezorgdheid over de staat van ons bestel niet beter kunnen formuleren dan hij.’ En ook onze hedendaagse journalisten zijn natuurlijk bij Alkibiades in de leer gegaan.

Nu goed, het is zoals hijzelf zegt een roman, géén geschiedenis, en van Alkibiades mogen dan helemaal geen speeches zijn overgeleverd, een romancier mag er natuurlijk altijd verzinnen.

Bij de grote graeciste Jacqueline de Romilly echter steekt Alkibiades geen speeches af. Dit is wat zij zegt in haar voorwoord bij Alcibiade, ou les dangers de l’ambition van 1995:

Vooreerst is het helemaal geen geromantiseerde biografie. Geen enkel woord wordt een personage in de mond gelegd dat niet in de teksten voorkomt. Er zijn geen dialogen, geen gereconstrueerde scènes, geen innerlijke overwegingen die iemand worden toegeschreven. Dit is een boek van een helleniste, getraind in respect voor bronnen en kritische nauwkeurigheid. [...] Daarom heb ik Ploutarchos, Thucydides en Plato vaak aan het woord gelaten. Soms kan men zich verbazen over bepaalde eigenaardigheden in hun stijl, maar deze teksten dragen het stempel van authenticiteit, en we kennen de waarheid over Alkibiades alleen daaruit.

In haar korte, wetenschappelijk verantwoorde boek zal de lezer óók parallellen met onze tijd ontdekken, al moet hij dat dan wel zelf doen: hij krijgt ze niet voorgekauwd in een predicatie die nooit één Athener heeft moeten aanhoren.

Zet u schrap lezer, want het ligt er allemaal nogal dik op, en Pfeijffer maakt van Alkibiades niet direct de meest opwindende orator:

Hoe verdeeld het volk ook is, er staan om de haverklap leiders op die de uiteenlopende vormen van onvrede mobiliseren en pretenderen dat zij namens het gehele volk spreken. Zij spiegelen het volk voor dat het een monopolie heeft op het gezonde verstand en dat het homogeen is in zoverre het wordt verraden door de politieke elite. Zij presenteren het als een vanzelfsprekendheid dat de gezonde volkswil, die door de heersende klasse wordt genegeerd, naadloos samenvalt met hun eigen standpunten en elke mening die afwijkt van die van hen, beschouwen zij als een verloochening van het soevereine volk en een verkrachting van de democratie. Zij doen een beroep op emotie en presenteren rationaliteit als een instrument van het establishment. Het volk heeft geen behoefte aan feiten of argumenten, omdat het volk donders goed weet dat argumentatie een onderdeel is van het complot om het volk te onderwerpen en dat dat de feiten zijn. Met de insinuatie dat de democratische instituties het werktuig zijn waarmee de politieke elite het volk knecht en kleineert, zetten zij het volk in naam van de democratie op tegen de democratie, die in hun visie geen democratie mag heten als zij niet neerkomt op een compromisloze alleenheerschappij van hun eigen gelijk.

Gérard Depardieu en de goede media

Om Gérard Depardieu was vóór een paar weken veel te doen. De ereburger van Estaimpuis had schandalige dingen gezegd die niet enkel dat Waalse dorp, maar heel Frankrijk dooreen hebben geschud, en vervolgens heel de wereld.

Het programma Complément d’Enquête van France Télévision had die zaak aan het licht gebracht, en zonder enige faktsjekking namen alle media, ook hier, dat voor waar aan. Het kwam tenslotte van een betrouwbare staatszender.

Niet alleen verloor Gérard daarna het ereburgerschap van Estaimpuis, maar ook dat van Québec, en wilde de Franse minister van cultuur, Rima Abdul Malak (inmiddels vervangen) hem zijn Légion d’Honneur afnemen, wat gelukkig niet binnen haar bevoegdheid viel.

Yann Moix, maker van de film met de bewuste uitspraken, zegt echter dat Complément d’Enquête bedrog heeft gepleegd, en nu moet de Franse audivisuele toezichthouder daarover oordelen. Moix gaf uitleg bij CNews: 

Pascal Praud: France2 beeft. France Télévision beeft. Yann Moix was vanmorgen bij ons. Zie maar wat hij me zei: ze hebben de montage gemanipuleerd, zowel het beeld als het geluid. Yann Moix zegt dat, waar Gérard Depardieu "madame" zei, ze het vervangen hebben door "fifille".
(panel) Kan zoiets?
Praud: Natuurlijk kan dat, in een klankmontage kun je doen wat je wilt. Neem ik u mee naar de montagekamer? Dus als dat waar is, áls het waar is, dan verdwijnt Complément d'enquête natuurlijk, én het management dat dit toedekt...
(panel) Het is meer dan ernstig.
...en duidelijk nog steeds de beelden niet wil geven, en dit dus al weken toedekt. Ik zeg erbij: dat is het standpunt van Yann Moix, hé! Luisteren we naar Yann Moix, maar als deze dingen waar zijn, dan dreigt er wat om te gaan. Yann Moix, die vanmorgen bij ons was over dit onderwerp:

Praud: Het moment van de waarheid nadert, het Laatste Oordeel wordt om zo te zeggen weldra geveld. Er komt hommeles bij France Télévision en er zullen misschien koppen rollen.
Yann Moix: Ik kan u maar één ding zeggen, en dat is dat we van Arcom verwachten dat ze teruggave van mijn film eisen, zodat we de versie in de stoeterij [plaats van opname] kunnen vergelijken met de versie die is uitgezonden in Complément d'enquête.
Praud: Want a priori, als ik uw advocaat goed heb begrepen, is er geknoeid met de montage, is er geknoeid met het geluid van de montage...
Moix : Een "madame" werd vervangen door een "fifille", en er werd ingezoomd op een kind, terwijl Gérard Depardieu – ik was op de set, het is mijn film – zei wat hij zei over een vijfendertigjarige vrouw. Ik zeg niets meer, het is misbruik van vertrouwen, het is oplichterij, het is bedriegerij. En nu zeg ik geen woord meer.

Praud: Omdat iedereen commentaar had op deze zogenaamd geseksualiseerde beelden, tot François Hollande toe, die op France Inter zijn veroordeling kwam uitspreken...
(panel) Natuurlijk.
...hij, schaamteloos en altijd klaarstaand om iedereen te veroordelen zonder de feiten af te wachten, en als dat het geval is...

 

Pascal Praud : France2 tremble. France Télévision tremble, et Yann Moix était avec nous ce matin. Vise ce qu’il dit, c’est à moi qu’il le dit. Ils ont manipulé le montage, à la fois avec l’image, mais aussi avec le son. Yann Moix dit que quand Gérard Depardieu dit «madame» ils ont remplacé le madame par «fifille».
(panel) C’est possible ça ?
Bien sûr que si, dans un montage son tu fais tout ce que tu veux. Un montage son, je vous emmène en salle de montage. Donc si c’est vrai, si c’est vrai, Complément d’enquête évidemment saute, la direction qui a couvert ça...
(panel) C’est gravissime.
...qui ne veut toujours pas donner les images manifestement, donc qui couvre ça depuis des semaines,.. je peux vous dire que c’est la position de Yann Moix hein! On va l’écouter Yann Moix, mais si telles sont les choses avérées, ça risque de bouger. Yann Moix qui était ce matin avec nous sur ce sujet.

 -----

Praud : L’heure de vérité approche, le Jugement Dernier d’une certaine manière est quasiment en place, et ça va faire du bruit à France Télévision, et des têtes vont peut-être tomber.
Yann Moix : Je peux vous dire une seule phrase, c’est que nous attendons de l’Arcom, que l’Arcom exige la restitution de mon film, pour comparer la version dans le haras avec la version qui pour l’instant a été diffusée dans Complément d’enquête.
Praud : Parce que, a priori, si j’ai bien écouté votre avocat, le montage a été bidouillé, le son du montage a été bidouillé...
Moix : Un «madame» a été remplacé par un «fifille», et ils ont zoomé sur une enfant, alors que Gérard Depardieu – j’étais sur le tournage, c’est mon film – a tenu ses propos sur une femme de trente-cinq ans. Je n’en dirai pas plus, c’est un abus de confiance, c’est une escroquerie, c’est une arnaque. Je ne dirai pas un mot de plus.

 ----- 

Praud : Parce que tout le monde a fait son commentaire sur cette séquence dite sexualisée, jusqu’à François Hollande à France Inter qui est venu condamner...
(panel) Bien sûr.
...lui, allègrement, toujours prêt à condamner les uns et les autres avant d’avoir d’autres éléments, et si tel est le cas...