Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Bandar dan pembandaran
Similar to Bandar dan pembandaran (20)
Bandar dan pembandaran
- 1. Disediakan oleh: Nadhirahtul Husna bt binti Mohd Sarif kelas; 6b3 GEOGRAFI PENGGAL 1 BANDAR DANPEMBANDARAN
- 2. Jenis dan ciri-ciri bandar • KONSEP BANDAR Definisi bandar a) saiz penduduk i. Malaysia-jumlah penduduk 10 000 org(bnci penduduk dan perumahan,1970) ii. Amerika Syarikat-2 500 org (knowles&wareing,1976) iii. Perancis-2 000 org
- 3. iv. India-5 000 org v. Denmark-250 org vi. Netherlands-20 000 org vii. Jepun-30 000 org b) Kepadatan penduduk minimun- dianggap bandar jika pnduduk lbih 5 000 org c) Penggunaan tanah & fungsi bandar d) Definisi sempadan i. Kreteria ini dtetapkan oleh Jabatan Perangkaan sesebuah negara termasuk smpadan pntadbiran tertentu ii. Sempadan sesebuah bandar jelas berbeza dgn sempadan luar bandar.cth smpadan majlis perbandaran
- 4. • KONSEP BANDAR BERDASARKAN BILANGAN PENDUDUK DAN GUNA TANAH 1. Sebagai contoh, di Malaysia petempatan yg berpenduduk melebihi 10 000 org layak digelar bandar sekiranya petempatan itu mmpunyai kemudahan asas pembandaran yg cukup. 2. Biasanya bilangan penduduk di sesebuah bandar akn bertambah lebih pesat berbanding dengan bil. Penduduk di kws luar bandar 3. Pertambahan ini disebabkan oleh faktor migrasi dan pertambahan semula jadi di bandar. 4. Dari perspektif geografi,bandar merupakan sebuah kws yg tlh mengalami pembandaran dgn jumlah penduduknya melebihi 10 000 org. 5. Kws trsebut mmpunyai ciri2 guna tanah bandar spt bangunan, rumah kediaman moden, premis perniagaan, ruang pejabat, jln raya dll yg diselang-seli dgn kws hijau yg terancang. 6. Guna tanah bandar ini menganjur ke pinggir bandar sehingga ke zon tepu bina, iaitu zon luar sesebuah bandar yg tlh dibangunkan. 7. Zon ini merupakan sempadan yg memisahkan antra kws guna tanah bandar dgn kws yg masih blum dimajukan guna tanah bandar 8. Diluar lingkungan sempadan tepu bina,biasanya terdapat kws perantaraan, iaitu kws yg mempunyai ciri guna tanah campuran, tidak bandar sepenuhnya, dan lazimnya tidak terancang. 9. Guna tanah dikws ini slalunya bercampur dgn guna tanah desa spt kws pertanian, tanah lapang yg belum dimajukan dan kws liar spt hutan, belukar dan paya
- 5. • KONSEP BANDAR BERDASARKAN DIMENSI ATAU BIDANG DIMENSI / BIDANG BANDAR LUAR BANDAR Ekonomi • Didominasi oleh sektor sekunder(industr i) dan tertier (perkhidmatan) • Di sesetengah bandar bsr kegiatan ekonomi sampai ke tahap kaunterner dan kuiner. lebih banyak aktiviti ekonomi primer spt pertanian, perikanan, perhutanan dan aktiviti ekonomi sokongan. sektor pekerjaan Sektor pembuatan, perniagaan, perdagangan, pembinaan, pentadbiran dan perkhidmatan awam/swasta Pertanian, perikanan, perlombongan, pembalakan, industri kecil dan sederhana (IKS), & perniagaan kecil- kecilan spt runcit dan borong Tahap pendidikan Lbih tggi drp purata nasional dan berada pd tahap pendidikan tertiari Lbih rendah drp purata nasional & berada pd tahap sekunder atau
- 6. DIMENSI/BIDANG BANDAR LUAR BANDAR Demografi • Fertiliti dan mortaliti yg rendah • Kadar kelahiran rendah • Fertiliti dan mortaliti yg tinggi • Kadar kelahiran tinggi Aliran migrasi Aliran migrasi masuk ke bandar tinggi Aliran migrasi ke luar tinggi politik Liberal dan radikal Konservatif kpd perubahan etnik Pelbagai kaum dan status Homogenus kpd sesuatu kaum spt kawasan desa didominasi kaum melayu manakala kawasan estet oleh kaum india
- 7. • Jenis dan ciri-ciri berdsarkan saiz penduduk Bandar kecil a) Bandar kecil ialah bandar yg saiz penduduk relatifnya kecil, misalnya kurang daripada 30 000 org dan lazimnya terletak di wilayah luar bandar. b) Di Malaysia, ptmpatan yg berpenduduk kurang drp 10 000 org diklasifikasikan sebagai desa c) Klasifikasi berdasarkan laporan Banci Penduduk da perumahan yg dterbitkan oleh Jabatan Perangkaan Malaysia. d) Terdapat bandar kcil yg berstatus bandar baharu. Bandar ini terdapat di kawasan rancangan pembangunan wilayah,contoh - Bandar Jengka Wilayah Jengka - Bandar Muadzam Shah di wilayah DARA - Bandar Tenggara di wilayah KEJORA - Bandar Al Muktafi billah shah di wilayah KETENGAH e) Fungsi bandar kecil: - pusat pertumbuhan ekonomi di daerah kecil - pusat pengumpulan dan pengedaran hasil-hasil drp pnduduk sekitar - pusat perkhidmatan kpd penduduk - pusat pembangunan berskala mikro
- 8. • Bandar sederhana 1. Bandar sederhana berpenduduk antara 31 000 hingga 100 000 org. 2. Bandar sederhana lebih besar dan lebih berpengaruh berbanding dgn bandar kecil. 3. Bandar sederhana berfungsi sebagai ibu daerah yg pengaruhnya meliputi bandar- bandar kecil dan pekan yg ada di dalamnya. 4. Contoh bandar sederhana: - bandar Temerloh di Pahang - bandar Pasir Mas dan Pasir Puteh di Kelantan - bandar Chukai di Kemaman, Terengganu - bandar Segamat, Muar dan Kota Tinggi di Johor - bandar Jitra dan Bedong di Kedah • Bandar besar 1. Sesebuah bandar akan dikategorikan sebagai bandar besar apb berpenduduk antara 100 000 hingga 999 000 org 2. Dm konteks Malaysia, bandar-bandar besar berfungsi sebagai ibu negeri, contoh Kota Bharu, Kuala Terengganu, Kuantan, Seremban, dan Kota Kinabalu. 3. Terdapat sesetengah bandar diwartakan sebagai bandar raya walaupun jumlah penduduk belum mencecah 1 juta org contoh, bandar raya Alor Setar, bandar raya Ipoh, bandar raya Melaka 4. Diisytiharkan sebagai bandar raya berdasarkan faktor politik, sejarah, dan fungi pembandaran yg dijalankan, bukannya faktor jumlah penduduk
- 9. • Bandar raya mega (mega city) atau megalopolis 1. Bandar raya metropolis di sesetengah negara sdg membangun mempunyai jumlah penduduk yg sangat ramai hingga melebihi 10 juta org. 2. Taraf metropolis dtukarkan kpd bandar raya mega (mega city), tetapi belum bertaraf bandar raya global krn fungsinya tdk bersifat antarabangsa. Cth bandar raya mega spt: - Jakarta di Indonesia berpenduduk 13.2 org - tehran di Iran berpenduduk 13.6 juta org - Mexico City, di Mexico berpenduduk 25.8 juta org 3. Proses konurbasi menyebabkan bandar-bandar besar yg berdekatan dgn bandar metropolis bergabung membentuk bandar raya mega. Gabungan ini menyebabkan sempadan di antara bandar tersebut tdk jelas 4. Gabungan bandar-bandar ini membentuk satu wilayah pembandaran yg besar dinamakan wilayah disarkota. • bandar raya global 1. Bandar raya global ialah bandar raya yg menempatkn pelbagai aktiviti yg bertaraf dunia (antarabangsa) di bandar raya global ialah London, Tokyo, New York, dan Paris. 2. Bandar raya global mempunyai penduduk melebihi drp 10 juta org dan kepadatan pmduduknya adalah tinggi dan bandar raya tersebut merupakan sebuah bandar raya yg terancang. 3. Penduduk yg tinggal di bandar raya global ini mengamalkan gaya hidup moden dan terdiri drp masyarakat kosmopolitan 4. Kualiti hidup penduduk yg tinggal di bandar raya global adalah tinggi dan mempunyai taraf pendapatan perkapita yg tinggi.
- 10. 5. Dari segi ekonomi, bandar raya global berperanan sebagai pusat kewangan dunia. Bandar raya tersebut menjadi lokasi ibu pejabat syarikat multi nasional, institusi kewangan antarabangsa, kongomerat, dan bursa saham yg mempengaruhi ekonomi dunia. 6. Dari segi politik, bandar raya global berperanan dlm mempengaruhi hal ehwal dan politik antarbangsa, contohnya bangunan ibu pejabat Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu berada di New York. 7. Bandar raya global berfungsi sebagai - pusat pendidikan yg bertaraf dunia. - pusat muzik dan fesyen dunia - pengangkutan yg canggih spt LRT, kereta api laju dan bngunn pencakar langit - inovasi teknologi berlaku dgn pesat • Bandar metropolis 1. Metropolis mempunyai penduduk melebihi 1 juta orang. 2. Metropolis berfungsi sebagai pusat pentadbiran, perniagaan, perindustrian dan pusat ekonomi moden. Pemusatan pelbagai fungsi di sesebuah bandar dikenali sebagai aglomerasi. 3. Kawasan metropolis bersifat tepu bina dan penuh dgn bangunan-bangunan tinggi utk menjimatkan ruang. 4. Lingkungan pengaruhnya luas meliputi kawasan pinggir bandar dan bandar-bandar lain yg berhampiran dgnnya.
- 11. • Bandar primat 1. Bandar primat didefinisikan sebagai bandar yg terbesar dan dominan di sesebuah negara. Saiz penduduknya lebih lima kali ganda drp jumlah penduduk bandar kedua terbesar di negara berkenaan. 2. Ciri-ciri bandar primat: - konsentrasi aktiviti politik dan pentadbiran, cthnnya pembinaan pejabat pentadbiran kerajaan. - ciri sosial, cth penumpuan institusi pendidikan, kesihatan, dan kebudayaan - ciri ekonomi, contoh penempatan byk aktiviti peerkilangan dan perkihdmatan 3. Bandar primat kadang kala berstatus metropolis, tetapi berbeza dri segi darjah aglomerasi atau penumpuan sosioekonomi. 4. faktor terpenting pembentukan bandar primat ialah pengelompokan dan penumpuan fungsi bandar di sebuah bandar utama shj, cth fungsi perindustrian, perkhidmatan, perniagaan, perdagangan, dan penyelidikan.
- 12. PROSES PEMBANDARAN (URBANISASI) KONSEP PEMBANDARAN (URBANISASI) 1. Pembandaran ialah proses perubahan sesuatu kawasan yg berkeadaan luar bandar kpd bandar atau bandar yg berkembang menjadi bandar yg lebih besar dan bersifat kompleks. 2. konsep urbanisasi meliputi empat aspek. a) Perluasan saiz bandar dgn penambahan bangunan, ruang perniagaan, kawasan petempatan bandar, peningkatan sistem dan jaringan pengangkutan, dan pertambahan fungsi bandar. b) Perubahan struktur dan kegiatan ekonomi penduduk di sesebuah kawasan, iaitu drp ekonomi tradisional (pertanian) kpd ekonomi moden. c) Perubahan cara hidup drp tradisional kpd nilai dan gaya hidup bndar yg lbih moden. Jenis bandar Jumlah penduduk (orang) Bandar kecil ≤30 000 Bandar sederhana 30 000 – 500 000 Bandar besar 500 000 – 1 juta Bandar raya atau metropolitan ≥ 1 juta
- 13. 3. Urbanisasi juga berlaku apb pekan atau bandar yg sedia ada mengalami: a) Pertambahan penduduk b) Pertambahan fungsi dan kepentingan c) Saiz dan lingkungan pengaruh menjadi semakin luas FAKTOR – FAKTOR YANG MEMPENGARUHI PROSES URBANISASI Faktor sejarah a) Kawasan bandar merupakan kws yg lebih awal dibangunkan oleh pihak penjajah b) Pihak penjajah tlh membina jln raya, jln kereta api dan pelabuhan yg berhampiran dgn bandar c) Contohnya banyak jalan raya dan jalan kereta api dibina di pantai barat Semenanjung Malaysia krn penemuan bijih timah semasa penjajahan British. d) Keadaan ini seterusnya memperkembangkan sektor-sektor ekonomi moden yg akhirnya menyebabkan saiz dan fungsi bandar bertambah
- 14. 2. Faktor ekonomi. a) Penerokaan sumber alam spt bijih timah dan petroleum mewujudkan bandar di kawasan-kawasan tersebut b) Contohnya Kuala Lumpur, Ipoh dan Seremban adalah disebabkan oleh penemuan bijih timah di kws tersebut. Penemuan ini tlh memperbanyakkan pembinaan infrastrukturn spt jalan raya dan juga pembinaan petempatan yg membawa kpd kemunculan bandar. c) Di Malaysia, terdapat bandar-bandar baharu yg diwujudkan utk tujuan kws industri. d) Perkembangan sektor-sektor ekonomi moden yg berkembang serentak dgn sektor perindustrian juga mempengaruhi proses urbanisasi. 3. Faktor politik a) Kerajaan mempengaruhi proses urbanisasi melalui: i) rancangan pembangunan wilayah - kerajaan tlh mewujud dan membangunkan beberapa bandar baharu. diwujudkan utk keperluan penduduk sekitarnya yg bertambah dgn pesat melalui rancangan penempatan peneroka cth; Bandar Jengka,Bndar Muadzam Shah dan Bandar AL-Muktafi Billah Shah. ii) dasar penyahpusatan - dilakukan di sektor ekonomi dan sosial di pusat bandar yg padat dan tepu bina, cth bandar raya Kuala Lumpur. - bandar-bandar baharu diwujudkan di sekitar bandar raya ini bertujuan utk menampung limpahan pembandaran yg berlaku.
- 15. 4. Faktor kemudahan sosial a)kemudahan jaringan pengangkutan. Proses rebakan bandar berlaku kerana jaringan pengangkutan menentukan darjah ketersampaian antara satu tempat dgn satu tempat yg lain. b)kemudahan pusat pendidikan tinggi 1)mempercepatkan pembudayaan masyarakat bandar ke arah kehidupan yg lebih moden 2)mempercepatkan penyedaran dan pembauran inovasi-inovasi baharu 3)memperkembangkan R&D 5. Faktor kependudukan atau demografi a) dua elemen penting iaitu migrasi dan pertumbuhan semula jadi penduduk bandar b)elemen ini menentukan jumlah penduduk yg menjadi petunjuk penting terhadap tahap urbanisasi sesebuah bandar FAKTOR YANG MEMPENGARUHI LIMPAHAN PEMBANDARAN Bandar yg berkembang pesat hingga melimpah ke kawasan pinggir disebabkan oleh pelbagai faktor. a) nilai tanah yg semakin tinggi i) nilai tanah di kawasan bandar yg semakin tinggi tdk memberikan nilai tambah (value added) utk sesetengah aktiviti ekonomi ii) sektor ekonomi beralih ke pinggir bandaryg nilai tanahnye rendah ii) pembangunan lebih meluas dan berskala besar dpt dijalankan di kawasan pinggir
- 16. Pertambahan penduduk bandar yg pesat menyebabkan kesesakan dan tepu bina. Petempatan bandar dibina secara vertikal (menegak,rumah pangsa/flat) Pengaruh perkembangan sistem pengangkutan moden yg pantas spt komuter,ERT dan LRT menyebabkan darjah ketersampaian antara bandar dgn pinggir bandar menjadi tinggi. Pasaran perumahan yg meluas di pinggir bandar dgn kos yg lebih murah, mampu milik, selesa dan privasi Perubahan keperluan penduduk kpd perumahan yg lebih berdensiti (berkepadatan) rendah menyebabkan tanah-tanah di luar bandar senand diperoleh dan maju. Masalah alam sekitar di bandar spt peningkatan kadar pencemaran, pulau haba, dan jerebu yg menyebabkan kualiti hidup di zon pusat bandar merosot. Kelemahan perancangan guna tanah bandar dan mekanisma kawalannya. Penyelerakan guna tanah ke kawasan pinggir bandar spt penyelerakan zon industri,perniagaan,perkhidmatan bandaran dan estet perumahan.
- 17. • PERANAN BANDAR DAN PEMBANGUNAN 1. Peranan bandar sebagai pusat pertumbuhan pembangunan di Malaysia dpt ditinjau dari empat skala yg berbeza a)skala tempatan- peranan bandar ibu daerah sebagai pusat pertumbuhan ekonomi kampung dan mukim yg diwakili. b)skala negeri- peranan bandar-bandar ibu negeri yg menjadi pusat pembangunan sosioekonomi negeri masing-masing. c)skala wilayah- peranan bandar dlm koridor atau pembangunan wilayah spt bandar bandar raya Johor Bahru sbg pusat pertumbuhan ekonomi wilayah selatan. d)skala nasional- peranan bandar dlm kerangka nasonal spt metropolis Kuala Lumpur sbg pusat pembangunan sosioekonomi Malaysia. Menjadi pusat pemasaran. hasil-hasil keluaran luar bandar spt hasil keluaran pertanian dan hasil kraf tangan dipasarkan di kawasan bandar kerana mendapat permintaan yg tinggi. Peranan bandar sebagai pusat pemasaran membolehkan lebih banyak urus niaga di bandar.
- 18. Menyediakan peluang pekerjaan Di bandar terdapat byk kilang spt kilang elektronik,kilang makanan dan sebagainya yg menyediakan byk peluang pekerjaan. Peluang pekerjaan juga byk terdapat dlm sektor perkhidmatan. Sektor perkhidmatan banyak terdapat di bandar kerana bandar merupakan pusat pentadbiran dan tumpuan institusi kewangan. Menjadi pusat pemodenan Bandar merupakan pusat telekomunikasi, penduduknya mempunyai kadar celik ICT yg tinggi, serta mempunyai sistem pengangkutan yg moden spt LRT,STAR dan komuter. Pemodenan budaya juga berlaku di bandar spt muzik, fesyen, makanan, dan gaya hidup. Menyediakan perkhidmatan asas. bandar menyediakan pelbagai kemudahan asas kpd penduduk spt kemudahan kesihatan dan kemudahan pendidikan. Dikawasan bandar terdapat byk institusi pengajian tinggi awam dan institusi pengajian tinggi swasta, kolej, dan pusat latihan kemahiran. Pembinaan byk kemudahan pendidikan di bandar dpt meningkatkan kadar celik huruf dan menambahkan tenaga buruh mahir di dlm negara. Pembinaan byk kemudahan pendidikan di bandar dpt meningkatkan kadar celik huruf dan menambahkan tenaga buruh mahir di dlm negara. Pembinaan hospital dan klinik dpt meningkatkan taraf kesihatan penduduk dan mengurangkan kadar kematian di Malaysia. Perkhidmatan lain yg disediakan ialah perkhidmatan pos dan bank.
- 19. Menbentuk golongan kelas menengah golongan yg berpendapatan sederhana dan tinggi di bandar dan mempunyai gaya hidup yang lebih moden dan maju. Golongan ini di bandar biasanya terlibat dlm ekonomi tertier. Golongan ini wujud disebabkan oleh kemampuan mereka tinggal di bandar yg mempunyai kos sara hidup yg tinggi. Menjadi pusat pembauran inovasi perkembangan teknologi ICT, perkembangan sistem pengangkutan dan darjah ketersampaian yg tinggi di bandar memudahkan penyebaran teknologi baharu. Contohnya, telekomunikasi dan ICT tersebar dan dibangunkan dgm mudah di bandar kerana peralatan, pelaburan dan tenaga buruh serta kepakaran banyak terdapat di bandar. Menjadi pusat pentadbiran bandar berfungsi sebagai pusat pentadbiran kerana terdapat banyak pejabat kerajaan yg memudahkan penduduk menjalankan urusan seperti membayar pelbagai cukai dan memperbaharui lesen. contohnya, di bandar terdapat Jabatan Hasil Dalam Negeri, Jabatan Pengangkutan Jalan, dan Jabatan Pendaftaran Negara. Menjadi pusat pengangkutan bandar menjadi tumpuan sistem pengangkutan seperti pengangkutan darat, air, dan udara. Terdapat sistem pengangkutan yg moden dan cekap di bandar seperti LRT, komuter, dan monorel. Sistem pengangkutan yang moden di bandar memudahkan penduduk bandar bergerak ke sesuatu destinasi dgn cepat dan mudah.
- 20. Merupakan pusat industri perkilangan bandar menjadi kawasan tumpuan industri perkilangan seperti industri berat. Contohnya bandar yg menjadi kawasan industri berat di Malaysia ialah Shah Alam yg mempunyai kilang perusahaan Outomobil Nasional (PROTON). Terdapat juga industri elektronik. Di kawasan bandar terdapat estet perindustrian yg dibangunkan dgn pelbagai jenis kilang. Pengelompokkan industri perkilangan di sesebuah kwasan bertujuan mengurangkan kos pengangkutan dan dapat menikmati pelbagai kemudahan yg disediakan oleh kerajaan seperti perbankan. Menjadi pusat kewangan di bandar terdapat banyak institusi kewangan tempatan dan antarabangsa yg menyediakan pelbagai perkhidmatan seperti pinjaman dan simpanan. Contohnya institusi kewangan tempatan antaranya ialah Maybank, CIMB, Public Bank dan Bank Islam. Contohnya institusi kewangan antarabangsa seperti Hong Kong Bank, HSB, dan Standard Chartered.
- 21. KESAN PEMBANDARAN TERHADAP PENDUDUK 1. Peningkatan taraf hidup - Perkembangan sosioekonomi seperti perkembangan sektor perindustrian dan perkhidmatan menyediakan lebih bsnyak peluang pekerjaan dan meningkatkan pendapatan perkapita penduduk. - Taraf hidup penduduk di luar bandar meningkat kerana mempunyai taraf pendidikan, taraf kesihatan dan pendapatan penduduk telah meningkat dan tdk lagi bergantung kpd sektor pertanian semata-mat - Kadar celik huruf semakin meningkat dgn adanya institusi pengajian tinggi awam dan swasta serta kolej kemahiran. 2. mewujudkan golongan kelas menengah - Golongan kelas menengah terdiri daripada penduduk yg memiliki sumber pendapatan sederhana. Golongan ini juga cenderung mengamalkan gaya hidup moden. - Kebanyakan golongan ini merupakan pemangkin atau sumber yg mempercepatkan perkembangan sektor ekonomi tertier atau perkhidmatan di bandar. 3. Menimbulkan masalah perumahan - Penduduk yg miskin di bandar akan membina rumah secara hram di atas tanah kerajaan atau swasta yg dikenali sebagai setinggan. - Kewujudan setinggan disebabkan harga rumah yg terlalu tinggi dan tidak mampu dimiliki oleh penduduk yg berpendapatan rendah atau sederhana.
- 22. - Petempatan setinggan juga wujud kerana golongan yg berhijrah ke bandar tidak beerpendidikan. - Langkah utk mengatasi masalah setinggan ialah memperbanyakkan rumah kos rendah di bandar. 4. Menyebabkan kesesakan lalu lintas - Pertambahan bilangan kenderaan kesan daripada pemilikan kenderaan persendirian yg tinggi di bandar menyebabkan berlakunya kesesakan lalu lintas - Kesesakan berlaku apabila jalan raya yang ada tidak mampu menampung jumlah kenderaan yg begitu banyak. 5. Menimbulkan masalah sosial dan pengangguran. - Migrasi masuk penduduk dari desa ke bandar yg terlalu tinggi menyebabkan berlakunya masalah pengangguran - pengangguran berlaku apabila peluang pekerjaan yg ada di bandar lebih kecil berbanding dgn jumlah penduduk di bandar. - Peningkatan kos sara hidup meninbulkan masalah sosial spt kemiskinan bandar, jenayah, pelacuran, penyalahgunaan dadah, dan golongan gelandangan di bandar - Peningkatan pesakit mental dlm kalangan penduduk bandar akibat tekanan hidup dan perubahan nilai moral akibat perubahan gaya hidup
- 23. 6. Mewujudkan kemiskinan bandar. - Kewujudan masalah kemiskinan di bandar disebabkan oleh peluang pekerjaan yg terhad. - Peluang pekerjaan yg terhad disebabkan pertambahan penduduk yang pesat di bandar kesan daripada penghijrahan masuk dan kadar pertumbuhan semula jadi yg tinggi. - Selain itu, peluang pekerjaan yg pesat juga disebabkan persaingan antara penduduk tempatan dgn warga asing. 7. Menyebabkan kemerosotan kualiti hidup - Kemerosotan kualiti hidup berlaku dalam kalangan penduduk bandar disebabkan gangguan daripada masalah pencemaran udara dan jerebu, pencemaran air dan pencemaran bunyi. - Pencemaran udara dan kejadian jerebu di bandar akan menjejaskan kesihatan penduduk bandar terutama masalah pernafasan. - Kejadian banjir kilat yg berlaku di kawasan bandar mengganggu aktiviti penduduk dan juga memusnahkan harta benda. 8. Menyebabkan peningkatan kos sara hidup - Peningkatan kos sara hidup di bandar disebabkan oleh peningkatan kos pengangkutan dan kos perkhidmatan - jumlah pendapatan yg rendah menyebabkan penduduk di bandar tdk dpt menikmati kemudahan dan perkhidmatan yg ditawarkan.
- 24. KESAN PEMBANDARAN TERHADAP ALAM SEKITAR KEMEROSOTAN KUALITI ALAM SEKITAR 1. Peningkatan suhu a) Peningkatan suhu di bandar dikenali sebagai fenomena pulau haba bandar. b) Peningkatan suhu disebabkan pembebasan gas karbon monoksida oleh kenderaan bermotor yg mmpunyai daya serap haba yg tinggi, kekurangan kws hijau utk menyerap gas karbon dioksida. c) Pertambahan gas karbon dioksida menyebabkan kadar penyerapan bahangan matahari semakin tinggi di kawasan bandar. d) Penurapan permukaan bumi dan bahan binaan bndar yg terdiri drp simen dan konkrit mmpunyai daya serap haba yg tinggi. e) Pembinaan bangunan yg sgt rapat antara satu sama lain menyebabkan haba terperangkap di celah-celah bangunan dan seterusnya memanaskan permukaan bandar. 2. Hakisan a) Pemotongan bukit dan pembersihan hutan di lereng-lereng bukit utk tujuan petempatan menyebabkan berlakunya masalah hakisn tanah b) Penebangan hutan akan mengurangkan proses resapan air ke dalam tanah dan meningkatkan larian air di permukaan bumi. Peningkatan aliran air permukaan menghasilkan pelbagai jenis hakisan di permukaan cerun spt hakisan beralur dan hakisan tdk beralur
- 25. 3. Tanah runtuh a) Penebangan hutan utk mmbina kws perumahan juga mnyebabkan kejadian tanah runtuh. b) Penebangan hutan akn melonggarkan struktur tanah dan mendedahkan permukaan bum secara lgsung kpd hujan c) Tanah runtuh terjadi apabila hujan yg turun bertindak sebagai pelincir dan pemberat 4. Banjir kilat 1. Banjir kilat ialah limpahan air di bandar yg berlaku secara mendadak akibat curahan hujan yg lebat dan surut dlm jangka masa yg singkat 2. Faktor yg menyumbang kpd kejadian banjir kilat seperti pembuangan sampah sarap oleh penduduk menyebabkan sistem saliran tersumbat. Selain itu, kekurangan tumbuhan di kawasan bandar 3. Banjir kilat memberi kesan negatif kpd pnduduk bandar spt mengganggu aktiviti hrian, kemusnahan harta benda, dan menjejaskn kegiatan ekonomi penduduk bandar 5. Kepupusan kepelbagaian biologi. a) Kepelbagaian biologi ialah kepelbagaian spesies haiwan dan tumbuhan yg hidup di dlm sesebuah ekosistem b) Kemusnahan kepelbagaian biologi berlaku apabila hutan di kws pinggir bandar ditebang utk dijadikan kws petempatan. c) Penebangan hutan memusnahkn habitat haiwan dan menganggu rantaian yg terdapat di dlm ekosistem hutan
- 26. • IMPAK PEMBANDARAN TERHADAP ALAM SEKITAR FIZIKAL PENCEMARAN ALAM SEKITAR 1. Pencemaran udara a) Pencemaran udara ialah kehadiran bahan pencemar udara di bandar yg boleh mengubah kualiti udara spt gas-gas, bahan berbau, habuk, zarah, debu di dlm atmosfera b) Kehadiran bahan cemar ini mengubah kuantiti, kualiti, dan sifar atmosfera. c) Pencemaran udara di bndar berpunca drp pelepasan asap kenderaan, pembangunan industri, dan penggunaan bahan api yg tdk mesra alam. d) Jerebu ialah partikel-partikel terampai yg terdpt di atmosfera dlm kepekatan yg tinggi e) Partikel-partikel ini boleh menyerak dan menyerap cahaya matahari, lantas menyebabkan keadaan kws sekelilingnya menjadi kabur dan kurang jelas. 2. Pencemaran air a) Pencemaran air berlaku terhadap sungai, muara, pelabuhan, air bawah tanah, dan air hujan (hujan asid) b) Pencemaran air berpunca drp pembuangan sisa domestik/ perumahan oleh pnduduk bandar, sisa kumbahan dan sisa kilang ke dlm sumber air. c) Perbuatan ini menyebabkan kualiti air bersih dari sungai, tasik,kolam, dan takungan semula jadi yg ada disesebuah bandar terjejas. d) Indeks kemerosotan kualiti air bersih (kadar pencemaran air) diukur berdasarkan indikator: - kandungan permintaan oksigen biologikal (BOD) - kandungan bakteria escherichia coli (E-Coli) - kandungan amoniakal nitrogen (NH3-N) - kandungan pepejal terampai (SS) - nilai keasidan (Ph) - perubahan warna dan bau
- 27. 3. Hujan asid a) Hujan asid terbentuk apb bahan-bahan pencemar udara (gas sulfur,nirogen oksida,karbon monoksida, dan metana) bertindak sbgai nukleus kondensasi utk menarik wap-wap air ke arahnya b) Wap-wap air seterusnya mmbentuk manik-manik hujan yg mengandungi asid spt asid sulfurik dan asid nitrit. c) Apabila proses kondensasi mencapai ke tahap tepu, manik–manik hujan akn turun sbg hujan asid d) Hujan asid akn menyebabkan warna bangunan luntur, monumen- monumen bersejarah terkakis dan kesihatan manusia terjejas. 4. Pencemaran bunyi a) Aktiviti manusia yg makin bertambah di kawasan bandar tlh menjana paras bunyi hingar(bunyi bising) b) Laporan Tahun Kualiti Alam Sekeliling 2010,menunjukkan paras bunyi dikawasan perumahann dlm bandar kebanyakannya melebihi paras yg disyorkan oleh World Health Organisation. c) paras bunyi yg disyorkan oleh WHO ialah 65dBA d) Lebih kurang 90% drp pencemaran bunyi di bandar berpunca drp kenderaan 5. pencemaran bau a) Berpunca drp buangan sisa pepejal spt sampah dan leachate(air sampah) b) Pertambahan penduduk dalam kawasan bandar menghasilkan kuantiti buangan sisa pepejal yg sngat tinggi c) Keadaan mengakibatkan tekanan terhadap keperluan utk menyediakn tapak pelupusan dlm kws bndar d) Hal ini akhirnya mnjejaskn kualiti hidup pnduduk bndar
- 28. KENAIKAN SUHU MIKRO; FENOMENA PULAU HABA BANDAR a) Suhu merupakan salah satu unsur cuaca yg mengalami perubahan akibat drp aktiviti manusia di bndar b) Bahan-bahan spt bangunan-bangunan konkrit,jalan-jalan berturap, dan medan letak kereta berbitumen menggalakkan proses pengaliran dan simpanan haba pd siang hri (haba pendam) c) Haba pendam akn dibebaskan pd wktu mlm utk mengimbangi kehilangan haba di permukaan bumi d) Kawasan bandar yg mengalami pulau haba mempunyai ciri-ciri cuaca yg tersendiri dan berbeza e) dgn kws pinggirannya i) suhu yg lebih tinggi atau cuaca yg lebih panas di pusat bandar berbanding dgn pggir bndar ii) kecerunan suhu lebih tinggi di pusat bandar kemudian semakin menurun menghala ke pinggir bandar iii) kelembapan udara yg rendah. Kewujudan udara kering (dry air) di bandar berbanding dgn pinggirnya yg lbih lembap dan lebih nyaman f) Terdapat pelbagai sebab terjadinya pulau haba i) kekurangan litupan tumbuhan atau pokok peneduh yg mmpubertindak menyederhanakan suhu. Perubahan landskap yg ketara dri hutan s/jadi kpd hutan batu ii) terdapat byk bahan atau sumber yg menyerap dan menyimpan bahangan matahari sbg haba pendam iii) perlepasan gas-gas rumah hijau (karbon dioksida,karbon monoksida,dan hidrokarbon) yg memerangkap bahangan matahari (kesan rumah hijau) oleh kenderaan dan industri iv) perlepasan byk tenaga haba di bndar yg berpunca dri sumber janakuasa kilang, sumber kenderaan bergerak dan juga dari metabolisme badan manusia sendiri yg rmai tggl di bandar
- 29. GANGGUAN HIDROLOGI BANDAR; BANJIR KILAT a) Penurapan muka bumi yg berlebihan dibandar menyebabkan berlakunya banjir kilat. Lebih drp 50% permukaan bumi di bandar ditutupi oleh bitumen, konkrit, dan aspalt b) Keadaan sedemikian menghalang proses susupan (infiltrasi) air hujan ke dlm tanah, sebaliknya lebih cpt mengalir sebagai air larian permukaan (surface run0off) c) Fenomena banjir kilat juga disebabkan penghapusan tumbuh-tumbuhan hijau dlm bandar utk digantikan dgn bangunan konkrit. d) Penghapusan tumbuhan hijau mengakibatkan masa penangguhan air ke dlm sistem saliran berkurang. Ketiadaan tumbuhan menyebabkan cegatan silara yg memintas dan memperlahankan titisan air hujan drp menimpa tanah tdk berlaku e) Kesannya, kuantiti larian air permukaan bertambah dgn cpt hinggan menyebabkan daya tampung sistem saliran dlm bandar menjadi lemah. Gangguan geomorfologi bandar; hakisan tanah dan tanah runtuh a) Masalah hakisan tanah, tanah runtuh, dan tanah mendap berpunca drp eksploitasi berlebihan terhadap tanah-tanah bandar utk menampung keperluan pnduduk yg smkin bertambah b) Sebgai contohnya, kws bukit diteres, dipotong, ditarah, dan diratakan utk dijadikan tapak bina petempatan, bangunan, jaringan pengangkutan, dan medan pernigaan c) Tanah runtuh ialah pergerakan regolit di cerun yg sgt curam dan adakalanya tegak 90% spt i) di tebing-tebing atau bahu-bahu bukit yg tlh ditarah dan dipotong ii) di lereng-lereng bukit yg tlh di teres dan dirata
- 30. IMPAK PEMBANDARAN TERHADAP ALAM SEKITAR MANUSIA(IMPAK SOSIAL) MENJEJASKAN KESIHATAN PENDUDUK BANDAR a) Kesihatan penduduk bandar terjejas disebabkan merebaknya pelbagai penyakit endemik kesan daripadapersekitaran fizikal bandar yg tercemar, cthnya demam denggi b) Pencemaran udara dan jerebu yg berlaku di bandar akan menyebabkan sistem pernafasan manusia terganggu. c) Pernafasan manusia terganggu disebabkan partikulat terampai yg bersaiz 0.01 hingga 0.1 mikrometer menembusi sistem penapisan pernafasan terus ke dalam paru-paru. Hal ini menyebabkan organ pernafasan rosak. PERSAINGAN GUNA TANAH BANDAR;NILAI HARTANAH MAHAL MEWUJUDKAN FENOMENA SETINGGAN DAN KILANG HARAM a) Persaingan guna tanah merupakan masalah utama di bandar yg mengalami pembangunan yg pesat kerana permintaan guna tanah di kawasan strategik (bandar) yg tinggi b) Persaingan guna tanah menyebabkan kos hartanah di bandar menjadi sangat mahal.cthnya nilai harga rumah kediaman. c) Hal inin menyebabkan golongan berpendapatan rendah dan sederhana dlm bandar tdk mampu memiliki rumah. d) Akibat drp permasalahan ini, penduduk bandar membina petempatan setinggan e) Persaingan guna tanah juga menyebabkan industri kecil dan sederhan (IKS) tdk dpt bersaing lalu mencari lokasi di zon pinggir bandar. f) Di sesetengah kws pula wujud kilang haram. Kewujudan kilang haram menimbulkan byk masala pencemaran alam sekitar. Hal ini kerana kilang2 haram tdk dilengkapi dgn kemudahan infrastruktur dan utiliti yg sptutnya
- 31. MASALAH EKONOMI BANDAR YG BERDAYA SAING; FENOMENA KEMISKINAN BANDAR a) PBB meramalkan sebyk 60% drpd penduduk dunia akn bermastautin di kws bandar menjelang tahun 2030 b) Hal ini akn memberi tekanan utk mewujudkn bilangan pekerjaan yg mncukupi dn mengurangkan kdar pengangguran ke tahap yg dpt diterima c) Kadar pengangguran yg tinggi akn mengakibatkan pelbagai isu sosial yg bersabitkan dgn kemiskinan, jenayah, dan kacau ganggu d) Permasalahan ini berlaku disbbkan kurangnya kemahiran dan pendidikan yg bersesuaian yg dimiliki golongn bumiputera bandar. e) Kebanyakan mereka hanya bekerja dlm sektor tdk formal yg berpendapatan jauh lebih rendah relatif dgn kos hidup yg tggi dibnda f) Hal ini menjadikan mereka tergolong dlm golongan miskin bndar MASALAH PERTAMBAHAN BILANGAN KENDERAAN DAN SISTEM PENGANGKUTAN YG TIDAK CEKAP; FENOMENA KESESAKAN a) Berdasarkan Jabatan Pengangkutan Jlan Malaysia, sebyk 1.15 juta buah kenderaan tlh didftarkan di seluruh negara pd thun 2010. jumlh ini tlh meningkat kpd 1.21 juta pd thun 2011. b) Pertambahan ini mengakibatkan tekanan terhadap kapasiti rangkaian jalan raya yg akhirnya menyebabkan kesesakan khususnya di bandar2 besar, cth K.Lumpur,dan Georgetown c) Kesesakan berpunca drp sikp pendduk yg lbih cnderung utk menggunakan kenderaan persendirian berbanding dgn pengangkutan awam d) Masalah kesesakan yg berlaku dlm jgka pnjg akn mngakibatkn kesn –ve terhadap daya saing dan tarikan bandar sbgai daya penarik kpd pelabur
- 32. MASALAH KEMEROSOTAN KUALITI HIDUP PENDUDUK BANDAR Kerosotan kualiti hidup pndduk bandar berpunca drp pembangunan bandar yg tidak diuruskn dgn baik a) Kekurangan perumahan i)Berlaku kekurangan penyediaan perumahan utk golongan berpendapatan rendah ii)Harga rumah yg mahal dlm bandar diluar kemampuan golongan miskin d bndar iii)Hal ini menyebabkan mereka mendirikan petempatan2 setinggan iv) Fenomena setinggan akn menghasilkan kesan sampingan spt gejala sosial,jenayah,penyalahgunaan dadah,dan vandalisme b) Kekurangan kemudahan awam i)Kekurangan kemudahan awam spt kws rekreasi tdk dpt menampung keperluan penduduk bndar di Malaysia ii) Hal ini brlaku dsbbkn ketiadaan tapak atau saiz tapak yg terhad utk djdikan kawasan rekreasi d kawasan bandar iii) Selain itu, kemudahan awam juga menghadapi masalah penyelenggaraan dn tdk mesra pengguna terutamanya dari segi lokasi dan reka bentuk iv)Perbuatan merosakkan harta benda awam (vandalisme) juga menyebabkan kemudahan awm tdk dpt dgunakan dgn baik c) Kurang daya tampung kemudahan utiliti i)Indeks kualiti hidup pndduk diukur berdasarkan kemudahan utiliti yg disediakan ii)Pertumbuhan penduduk bandar tdk seiring dgn daya tampung kemudahan utiliti,cth bekalan air iii)Di bandar sering berlaku gangguan bekalan air cth, di K.Lumpur
- 33. d) Kelemahan penyelenggaraan i)Perkhidmatan bndar merujuk kpd penyelenggaraan sistem perparitan, pungutan sampah,pembersihan kws, an penyelenggaraan tmpt2 awm ii)Sbg contoh, kelemahan penyelenggaraan perparitan penungutan sampah mengakibatkan banjir kilat dan masalah kesihatan iii) Namun begitu, kualiti perkidmatan adalah berbeza, bergantung kpd keupayaan Pihak Berkuasa Tempatan yg mentadbir bndar2 brkenaan e) Keselamatan penduduk tergugat i)Penduduk bandar di Malaysia mengalami kemerosotan kualiti hidup dari aspek keselamatan ii)Laporan Kualiti Hidup Malaysia menukjukkn purata kes jenayah meningkat dri setahun ke setahun iii) kes-kes jenayah tersebut spt ragut, pecah rumah, dan kecurian semakin kerap berlaku iv)Hal ini menyebabkan keselamatan penduduk bandar tergugat